ในช่วงเทศกาลปีใหม่ หลากหลายบริษัทฯ จะมีการจัดงานรื่นเริงเพื่อร่วมเฉลิมฉลองการส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ ให้กับพนักงานในบริษัทฯ บางบริษัทฯ ก็จะมีการซื้อของขวัญมาให้พนักงานจับฉลาก บางบริษัทฯ ก็จะใช้ทองคำเป็นของจับฉลาก หรืออาจจะมีการมอบให้พนักงานที่ได้รับการคัดเลือกให้เป็นพนักงานดีเด่นประจำบริษัทฯ
ซึ่งการให้ทองคำกับพนักงานหรือ ทองคำเพื่อจับฉลากในวันปีใหม่ เป็นเรื่องที่นักบัญชีหลายๆ ท่านมักจะปวดหัวกันเป็นอย่างมากว่า จะต้องบันทึกบัญชีอย่างไร และมีภาษีอะไรที่มาเกี่ยวข้องบ้าง จะต้องนำส่งภาษีอย่างไร และนำส่งภาษีอะไรบ้าง
1. การแจกทองให้กับพนักงาน สามารถที่จะนำมาหักเป็นค่าใช้จ่ายของกิจการได้
การที่บริษัทฯ นำทองคำมาเป็นของจับฉลากในเทศกาลปีใหม่ หรือ แจกให้กับพนักงานที่ทำมางานทั้งปี และได้รับการคัดเลือกให้เป็นพนักงานดีเด่นนั้น บริษัทผู้แจก สามารถที่จะนำมูลค่าของทองคำที่ซื้อมานั้น มาหักเป็นค่าใช้จ่ายของกิจการได้ โดยจะต้องเข้าเงื่อนไขที่ว่า “ ต้องระบุในระเบียบสวัสดิการของพนักงาน โดยพนักงานทุกคนจะต้องได้รับโดยเท่าเทียมกัน ” ซึ่งจะถือเป็นรายจ่ายเกี่ยวกับกิจการไม่ต้องห้ามในการคำนวณภาษี ซึ่งคาดว่าพนักงานทุกคนจะต้องได้รับโดยเท่าเทียมกัน หมายความว่า บริษัทฯ ได้กำหนดในระเบียบบริษัทไว้ว่า พนักงานท่านใดเมื่อทำงานถึงอายุงานครบ10 ปี จะได้รับทองคำมูลค่า 10 บาท ดังนั้น พนักงานที่ทำงานครบกำหนดตามเงื่อนไข จะต้องได้รับทุกคน หรือหากเป็นการจับฉลากปีใหม่ก็เช่นเดียวกัน พนักงานทุกคนจะต้องมีชื่อในใบฉลากในการจับเพื่อรับของรางวัลด้วยทุกคน ซึ่งแต่ละคนก็จะมีโชคแตกต่างกันไปในการจับได้ของรางวัลนั้นๆ
2. ภาษีซื้อ และภาษีขายที่เกี่ยวข้อง
ภาษีซื้อ
เมื่อมูลค่าของทองคำสามารถนำมาใช้เป็นค่าใช้จ่ายของกิจการได้ ดังนั้น “ ภาษีซื้อ ที่เกิดขึ้นจากการซื้อ ก็สามารถนำไปเป็นภาษีซื้อเพื่อใช้หักกับภาษีขายได้เช่นกัน ” ไม่ต้องห้ามตามมาตรา 82/5 (3) แห่งประมวลรัษฎากรและประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เกี่ยวกับภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบับที่ 17)
ภาษีขาย
การมอบทองคำ หรือ ของขวัญให้กับพนักงาน ถือเป็นการขายสินค้าตามมาตรา 77/1 (8) แห่งประมวลรัษฎากร กิจการจึงต้องมีภาระ “ ภาษีขาย ” โดยมีแนวทางการปฎิบัติดังต่อไปนี้
- ไม่ต้องออกใบกำกับภาษี
- ต้องนำรายการดังกล่าวไปบันทึกในรายงานภาษีขาย เพื่อรวมคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่มที่ต้องชำระในเดือนภาษี ดังกล่าว
- การบันทึกบัญชีเกี่ยวกับการซื้อของมาเป็นของขวัญ / ของรางวัล (ทองค า และ/หรือ ของอื่นๆ)
3.1 กรณี มีการเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน (ของขวัญ / ของรางวัล อื่นๆ)
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อซื้อของขวัญมาเป็นของรางวัลให้พนักงาน | ||
| DR. ของรางวัล / ของขวัญ | 10,000.00 | 700.00 |
| ภาษีซื้อ (นําไปหักภาษีขายได้) | 700.00 | |
| CR. เงินสด / ธนาคาร | 10,700.00 |
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อแจกของรางวัลให้กับพนักงาน และเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน | ||
| DR. สวัสดิการพนักงาน | 10,000.00 | |
| เงินสด (ภาษีขายเรียกเก็บจากพนักงาน) | 700.00 | |
| เงินสด (ภาษีหัก ณ ที่จ่าย เรียกเก็บจากพนักงาน) (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| CR. ของรางวัล / ของขวัญ | 10,000.00 | |
| ภาษีขาย | 700.00 | |
| ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| *** ไม่ต้องออกใบกํากับภาษีขาย นํารายการไปบันทึกในรายงานภาษีขาย |
*** นําสวัสดิการพนักงาน 10,000.00 บาท มารวมเป็นรายได้ของพนักงาน และคํานวณภาษีหัก ณ (ถ้ามี) ที่จ่าย อัตราก้าวหน้า
3.2 กรณี ไม่มีการเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน (ของขวัญ / ของรางวัล อื่น ๆ)
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อซื้อของขวัญมาเป็นของรางวัลให้พนักงาน | ||
| DR. ของรางวัล / ของขวัญ | 10,000.00 | |
| ภาษีซื้อ (นําไปหักภาษีขายได้) | 700.00 | |
| CR. เงินสด / ธนาคาร | 10,700.00 |
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อแจกของรางวัลให้กับพนักงาน และไม่ได้เรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน | ||
| DR. สวัสดิการพนักงาน | 10,000.00 | |
| ภาษีขายจ่ายแทนพนักงาน (บวกกลับ) | 700.00 | |
| เงินสด (ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเรียกเก็บจากพนักงาน) (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| CR. ของรางวัล / ของขวัญ | 10,000.00 | |
| ภาษีขาย | 700.00 | |
| ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| *** ไม่ต้องออกใบกํากับภาษีขาย นํารายการไปบันทึกในรายงานภาษีขาย |
*** นําสวัสดิการพนักงาน 10,700.00 บาท มารวมเป็นรายได้ของพนักงาน และคํานวณภาษีหัก ณ ที่จ่าย อัตราก้าวหน้า
3.3 กรณี มีการเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน (ทองคํา)
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อซื้อทองคํามาเป็นของรางวัลให้พนักงาน | ||
| DR. ทองคํา | 87,000.00 | |
| ภาษีซื้อ (นําไปหักภาษีขายได้) | 1,139.50 | |
| CR. เงินสด / ธนาคาร | 88,139.50 |
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อแจกทองคําให้กับพนักงาน และเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน | ||
| DR. สวัสดิการพนักงาน | 87,000.00 | |
| เงินสด (ภาษีขายเรียกเก็บจากพนักงาน) | 6,090.00 | |
| เงินสด (ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเรียกเก็บจากพนักงาน) (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| CR. ทองคํา | 87,000.00 | |
| ภาษีขาย | 6,090.00 | |
| ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| *** ไม่ต้องออกใบกํากับภาษีขาย นํารายการไปบันทึกในรายงานภาษีขาย |
นําสวัสดิการพนักงาน 87,000.00 บาท มารวมเป็นรายได้ของพนักงาน และคํานวณภาษีหัก ณ ที่จ่าย อัตราก้าวหน้า
(ถ้ามี)
*** ฐานภาษีซื้อคิดจาก 16,278.60 บาท
3.4 กรณี ไม่มีการเรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน (ทองคํา)
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อซื้อทองคํามาเป็นของรางวัลให้พนักงาน | ||
| DR. ทองคํา | 87,000.00 | |
| ภาษีซื้อ (นําไปหักภาษีขายได้) | 1,139.50 | |
| CR. เงินสด / ธนาคาร | 88,139.50 |
| รายการ | เดบิต | เครดิต |
| เมื่อแจกทองคําให้กับพนักงาน และไม่ได้เรียกเก็บภาษีขายจากพนักงาน | ||
| DR. สวัสดิการพนักงาน | 87,000.00 | |
| ภาษีขายจ่ายแทนพนักงาน (บวกกลับ) | 6,090.00 | |
| เงินสด (ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเรียกเก็บจากพนักงาน) (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| CR. ทองคํา | 87,000.00 | |
| ภาษีขาย | 6,090.00 | |
| ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (ถ้ามี) | XX,XXX.XX | |
| *** ไม่ต้องออกใบกํากับภาษีขาย นํารายการไปบันทึกในรายงานภาษีขาย |
*** นําสวัสดิการพนักงาน (87,000.00+6,090.00) = 93,090.00 บาท มารวมเป็นรายได้ของพนักงาน และคํานวณภาษีหัก ณ ที่จ่าย อัตราก้าวหน้า (ถ้ามี)
*** ฐานภาษีซื้อคิดจาก 16,278.60 บาท
*** วิธีการคำนวณกรณี ทองคำ เป็นของรางวัลให้พนักงาน
ราคาทอง 70,721.40 บาท
ค่ากําเหน็จ 16,278.60 บาท
รวม 87,000.00 บาท (*** ตอนให้เป็นของรางวัลแก่พนักงานนํายอดนี้มาคิด VAT)
ราคารับซื้อคืน ผลต่าง 70,721.40 บาท
ผลต่าง 16,278.60 บาท
คิด VAT 7% 1,139.50 บาท (*** ใช้เป็นภาษีซื้อในการนํามาหักกับภาษีขาย)
